2025 Zorunlu İş Güvenliği Hakkında Tüm Bilgiler
2025 Zorunlu İş Güvenliği bilindiği üzere iş yerleri için zorunlu hale getirildi. İş yerlerinde iş güvenliği ile ilgili tedbir almayan ve sorumlu barındırmayan işyerleri için maddi cezalar uygulanacaktır. Bu nedenle az tehlikeli ve 50 personelin altında bir işverenseniz İSG – Katip uygulaması üzerinden iş güvenliği sorumlusu olarak kaydolmanız ya da İSG uzmanlığı ile çalışmanız zorunludur.
2025 Zorunlu İş Güvenliği Nedir?
İş sağlığı ve güvenliği (İSG), çalışanların işyerlerinde güvenli ve sağlıklı bir ortamda çalışmasını sağlamak amacıyla alınan önlemleri kapsar. Türkiye’de bu konu, 6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu ile düzenlenmiştir. Bu kanun, işverenlere ve çalışanlara çeşitli sorumluluklar yüklemektedir.
İSG Uygulamalarının Kapsamı
6331 sayılı Kanun, kamu ve özel sektöre ait tüm işyerlerini kapsar. İşyerlerinin tehlike sınıfı ve çalışan sayısına bakılmaksızın, işverenler İSG ile ilgili önlemleri almakla yükülüdür. Ancak, bazı istisnalar bulunmaktadır. Örneğin, ev hizmetleri, kendi nam ve hesabına çalışanlar ve Türk Silahlı Kuvvetleri’nin belirli faaliyetleri kanun kapsamı dışındadır.
İSG Hizmetlerinin Sağlanması
İşverenler, işyerlerinde İSG hizmetlerini sağlamakla yükülüdür. Bu hizmetler arasında risk değerlendirmesi yapmak, acil durum planları hazırlamak, çalışanlara İSG eğitimi vermek ve sağlık gözetimi yapmak gibi faaliyetler yer alır. İşverenler, iş yeri hekimi ve iş güvenliği uzmanı görevlendirmek zorundadır. Bu personeller, işyerindeki riskleri belirler, önleyici tedbirler önerir ve çalışanların sağlık durumlarını izler.
50’den Az Çalışanı Olan Az Tehlikeli İşyerleri İçin Yeni Düzenleme
1 Ocak 2025 itibaryla, 50’den az çalışanı olan ve az tehlikeli sınıfta yer alan işyerleri için iş yeri hekimi ve iş güvenliği uzmanı görevlendirme zorunluluğu yürülüğe girmiştir. Bu düzenleme, daha önce birkaç kez ertelenmiş olup, en son 31 Aralık 2024 tarihine kadar uzatılmıştı. Artık tüm işyerleri, çalışan sayısı ve tehlike sınıfına bakılmaksızın, İSG personellerini görevlendirmek ya da az tehlikeli iş yeri ise iş güvenliği sorumluluk bildirimi yapmak zorundadır.
İSG Personelinin Görev Süreleri
İSG personellerinin işyerlerinde ne kadar süreyle görev yapacakları, işyerinin tehlike sınıfına ve çalışan sayısına bağlıdır. Örneğin, az tehlikeli işyerlerinde iş güvenliği uzmanı, çalışan başına ayda en az 6 dakika görev yapmalıdır. Tehlikeli işyerlerinde bu süre çalışan başına ayda en az 8 dakika, çok tehlikeli işyerlerinde ise çalışan başına ayda en az 12 dakika olarak belirlenmiştir. İşyeri hekimleri için ise az tehlikeli işyerlerinde çalışan başına ayda en az 5 dakika, tehlikeli işyerlerinde 10 dakika ve çok tehlikeli işyerlerinde 15 dakika görev yapma süreleri öngörülmüştür.
İSG Kurulu Oluşturma Zorunluluğu
Elli ve daha fazla çalışanı olan ve altı aydan fazla süren sürekli işlerin yapıldığı işyerlerinde, işverenler İSG kurulu oluşturmak zorundadır. Bu kurul, işyerinde İSG ile ilgili çalışmaları planlar, izler ve değerlendirir. Kurulun üyeleri arasında işveren veya işveren vekili, iş güvenliği uzmanı, işyeri hekimi ve çalışan temsilcisi gibi kişiler bulunur.
İSG Hizmetlerinin Sağlanmaması Durumunda Uygulanacak Cezalar
İSG hizmetlerini sağlamayan işverenler, idari para cezalarıyla karşılaşabilir. Örneğin, iş güvenliği uzmanı veya iş yeri hekimi görevlendirmeyen işverenlere, ihlalin olduğu her ay için ayrı ayrı ceza uygulanır. Bu cezaların miktarı, işyerinin tehlike sınıfına ve çalışan sayısına göre değişir. Ayrıca, diğer İSG yükümlülüklerini yerine getirmeyen işverenler de çeşitli cezalarla karşılaşabilir.
Az Tehlikeli İşyerlerinde İSG Hizmetlerini İşveren Sağlayabilir mi?
6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu’na göre, az tehlikeli sınıfta yer alan ve 50’den az çalışanı bulunan işyerlerinde iş sağlığı ve güvenliği hizmetlerini, gerekli eğitimleri almış olması şartıyla işveren ya da işveren vekili kendisi sağlayabilir. Bu düzenleme, özellikle küçük işletmeler için maliyet avantajı sunar ve İSG hizmetlerinin daha esnek bir şekilde yönetilmesine imkan tanır. Ancak bu durumda işverenin bazı yasal şartları yerine getirmesi gerekmektedir.
İşverenin Kendisi İSG Hizmeti Sağlayabilir mi?
Evet, ancak işverenin bu hakkı kullanabilmesi için bazı ön koşullar vardır:
- İşveren ya da işveren vekilinin İSG Eğitimi Sertifikası alması gerekir. Bu eğitim, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı tarafından yetkilendirilmiş kurumlar veya İSG-KATİP üzerinden düzenlenir.
- Eğitim alarak sertifika sahibi olan işveren veya vekil, yalnızca az tehlikeli sınıfta yer alan işyerlerinde bu hizmetleri sağlayabilir. Tehlikeli veya çok tehlikeli işyerleri için bu imkan tanınmamıştır.
Hangi İSG Hizmetlerini İşveren Sağlayabilir?
Sertifika alan işveren, şu hizmetleri yerine getirebilir:
- Risk değerlendirmesi yapmak: İşyerinde mevcut tehlikeleri belirleyip, bu tehlikeler için önleyici tedbirler almak.
- Acil durum planlarını hazırlamak: Yangın, deprem gibi durumlar için işyerine özel planlar geliştirmek.
- Çalışanlara İSG eğitimi vermek: Çalışanların işyerindeki tehlikeler ve güvenlik önlemleri hakkında bilgilendirilmesini sağlamak.
- Sağlık gözetimini sağlamak: Çalışanların sağlık durumlarını izlemek için iş yeri hekimi ile koordinasyon sağlamak.
İSG Eğitimi Nereden Alınır?
İşverenin bu yetkiyi kazanması için, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı tarafından onaylanmış bir İSG eğitim programına katılması gerekir. Bu eğitimler genellikle şu adımlarla alınır:
- İSG-KATİP Sistemine Başvuru: İşveren, İSG-KATİP sistemi üzerinden e-devlet şifresiyle giriş yaparak eğitime başvurabilir.
- Yetkilendirilmiş Kurumdan Eğitim Almak: Bakanlık tarafından yetkilendirilmiş eğitim kurumlarında yüz yüze veya çevrim içi olarak eğitim alınabilir.
- Sertifika Sınavı: Eğitim sonunda yapılan sınavda başarılı olunması durumunda, işveren sertifika almaya hak kazanır.
- E-Devlet Sistemi Üzerinden Kayıt: Sertifika bilgileri otomatik olarak e-devlet ve İSG-KATİP sistemine işlenır.
İşverenin Sağladığı Hizmetler için Dikkat Edilmesi Gerekenler
- İşverenin İSG konusunda yeterli bilgiye ve donanıma sahip olması gerekir. Eğitim almış olsa dahi, teknik bir konuda destek gerektiğinde iş güvenliği uzmanlarından veya işyeri hekimlerinden danışmanlık alabilir.
- Yapılan risk değerlendirmesi, acil durum planları ve İSG ile ilgili diğer dokümanlar yazılı olarak hazırlanmalı ve saklanmalıdır.
- İşverenin sağladığı İSG hizmetleri, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı tarafından yapılacak denetimlerde incelenebilir. Eksiklikler tespit edilirse cezai yaptırımlar uygulanabilir.
Az Tehlikeli İşyerlerinde İSG-KATİP Üzerinden Taahhüt Verme
Az tehlikeli sınıfta yer alan ve 50’den az çalışanı bulunan işyerlerinde, işveren veya işveren vekilleri, gerekli eğitimleri tamamlayarak iş sağlığı ve güvenliği (İSG) hizmetlerini kendileri yürütebilirler. Bu hizmetlerin yürütülebilmesi için İSG-KATİP sistemi üzerinden taahhüt verilmesi gerekmektedir.
İSG-KATİP Üzerinden Taahhüt Verme Adımları:
- E-Devlet Üzerinden İSG-KATİP Sistemine Giriş:
- İşveren veya işveren vekili, e-Devlet şifresi ile İSG-KATİP sistemine giriş yapmalıdır.
- Sertifika Bilgilerinin Kontrolü:
- Sisteme giriş yaptıktan sonra, daha önce alınan İSG eğitimine ait sertifika bilgilerinin doğru ve eksiksiz bir şekilde sisteme işlendiğinden emin olunmalıdır.
- Taahhüt İşleminin Gerçekleştirilmesi:
- Sertifika bilgileri doğrulandıktan sonra, İSG hizmetlerinin işveren veya işveren vekili tarafından yürütüleceğine dair taahhüt, sistem üzerinden elektronik olarak verilir.
- Onay ve Takip:
- Taahhüt işlemi tamamlandıktan sonra, İSG-KATİP sistemi üzerinden onay durumu takip edilmelidir.
Bu adımların tamamlanmasıyla birlikte, işveren veya işveren vekili, işyerinde İSG hizmetlerini yürütebilir. Ancak, işe giriş ve periyodik sağlık muayeneleri gibi sağlık gözetimi hizmetlerinin, yetkilendirilmiş işyeri hekimleri tarafından yapılması gerektiği unutulmamalıdır.
Bu süreçlerin doğru bir şekilde yürütülmesi, hem yasal yükümlülüklerin yerine getirilmesi hem de çalışanların sağlıklı ve güvenli bir çalışma ortamına sahip olması açısından büyük önem taşır.
Az tehlikeli sınıfta yer alan ve 50’den az çalışanı bulunan işyerlerinde, işveren veya işveren vekilleri, gerekli eğitimleri tamamlayarak iş sağlığı ve güvenliği (İSG) hizmetlerini kendileri yürütebilirler. Bu hizmetlerin yürütülebilmesi için İSG-KATİP sistemi üzerinden taahhüt verilmesi gerekmektedir.
Bu süreçlerin doğru bir şekilde yürütülmesi, hem yasal yükümlülüklerin yerine getirilmesi hem de çalışanların sağlıklı ve güvenli bir çalışma ortamına sahip olması açısından büyük önem taşır.
Az Tehlikeli İşyerleri İçin İSG-KATİP”e Sertifika Alma Adımları
Az tehlikeli işyerlerinde işverenlerin İSG hizmetlerini kendileri sağlayabilmeleri için İSG-KATİP üzerinden sertifika almaları gerekmektedir. İşverenlerin sertifika alabilmesi için izlemeleri gereken adımlar şunlardır:
- E-Devlet Sistemine Giriş: İşveren, e-devlet sistemine kendi kullanıcı adı ve şifresi ile giriş yapmalıdır.
- İSG-KATİP Sistemine Erişim: E-devlet üzerinden “İSG-KATİP (İş Sağlığı ve Güvenliği Kayıt, Takip ve İzleme Programı)” modülüne giriş yapılır.
- Başvuru Formunu Doldurma: İSG-KATİP sistemi üzerinden “İşveren İçin İSG Sertifikası Başvuru Formu” doldurulmalıdır. Burada işyeri bilgileri eksiksiz ve doğru bir şekilde belirtilmelidir.
- Yetkilendirilmiş Eğitim Kurumlarının Seçimi: İşveren, sistemde listelenen Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı onaylı eğitim kurumlarından birini seçerek kayıt yaptırır.
- Eğitim Sürecini Tamamlama: Seçilen kurum tarafından verilen 16 saatlik İSG eğitimi tamamlanır. Eğitim, genellikle hem çevrim içi hem de yüz yüze formatta sunulmaktadır.
- Sınava Katılım: Eğitim tamamlandıktan sonra, Bakanlık tarafından belirlenen tarihlerde yapılan sınava girilir. İşverenin sınavda başarılı olması gerekmektedir.
- Sertifika Onayı ve Sistem Kaydı: Sınavdan başarılı olan işverenin sertifikası otomatik olarak İSG-KATİP sistemine işlenir. Sertifika alındıktan sonra işveren, İSG hizmetlerini yürütebilir.
- Düzenli Güncellemeleri Takip Etme: Sertifikalı işverenlerin, yasal değişiklikleri ve İSG uygulamalarındaki güncellemeleri düzenli olarak takip etmesi önerilir.
Sonuç
Az tehlikeli işyerlerinde, iş sağlığı ve güvenliği hizmetlerinin işveren tarafından sağlanması yasal bir kolaylık sağlar. Bu düzenleme, özellikle küçük işletmelerin maliyetlerini düşürürken, işyerinde güvenlik standartlarını koruma sorumluluğunu işverene yüklenir. Ancak bu uygulamanın etkin olması için işverenin alacağı eğitimlere önem vermesi ve gerekli dökümanları titizlikle hazırlaması gerekir. Bu sayede, hem çalışan sağlığı hem de iş yeri verimliliği artırılabilir. Personel ile ilgili tüm hizmetlerimize ve genel bilgiye İş Hukuku Danışmanlığı İçin Verdiğimiz Hizmetler sayfamızdan ulaşabilirsiniz.