Muhtasar Beyanname Nedir ve Nasıl Hazırlanır? 2025 Güncel Rehber

Muhtasar Beyanname Nedir?

Vergi yükümlülüklerini eksiksiz yerine getirmek, işletmelerin mali yapısını koruması ve yasal sorumluluklarını yerine getirmesi açısından kritik öneme sahiptir. Bu yükümlülüklerden biri de Muhtasar Beyannamedir. İşverenler ve vergi sorumluları tarafından düzenlenen Muhtasar Beyanname, işyerlerinde çalışanlara yapılan ücret ödemeleri ve kesintilere tabi diğer ödemelerin vergi idaresine bildirilmesini sağlar.

2025 yılında güncellenen mevzuatla birlikte Muhtasar Beyanname’nin kapsamı, düzenleme süreci ve elektronik ortamda beyan edilmesi konularında bazı değişiklikler yapılmıştır. Bu rehberde, Muhtasar Beyanname’nin ne olduğu, hangi durumlarda verilmesi gerektiği ve 2025 yılına özel güncellenen kurallar çerçevesinde nasıl hazırlanacağı detaylı bir şekilde ele alınacaktır.

İşverenler, serbest meslek erbapları ve diğer vergi mükellefleri için büyük önem taşıyan bu beyanname, Muhtasar ve Prim Hizmet Beyannamesi (MUHSGK) adıyla tek bir beyannamede birleştirilmiştir. Böylece hem vergi kesintileri hem de çalışanların sigorta primleri tek bir beyanname ile bildirilmekte, iş süreçleri daha pratik hale getirilmektedir.

Muhtasar Beyanname ile SGK Aylık Prim ve Hizmet Belgesi 1 Ağustos 2020 itibarıyla Muhtasar ve Prim Hizmet Beyannamesi adı altında birleştirildi. İlk olarak 1 Haziran 2017’de Kırşehir’de pilot uygulama olarak başladı. Bu birleşimle, vergi kesintileri ve sigortalı çalışanların hizmet bilgileri tek beyannamede toplanarak beyan süreçleri kolaylaştırıldı.

Bu rehberde, Muhtasar Beyanname’nin kimler tarafından verilmesi gerektiğini, nasıl doldurulacağını, hangi belgelerin gerektiğini ve en güncel düzenlemelere göre nasıl beyan edileceğini adım adım açıklayacağız.

Muhtasar Beyanname nedir ve hangi vergileri kapsar?

“Muhtasar” kelimesi Arapça kökenli bir kelimedir. “İhtisar” kökünden gelir ve kısaltılmış, özetlenmiş, sadeleştirilmiş anlamına gelir. Türkçede özellikle vergi ve hukuk terminolojisinde kullanılmaktadır.

Vergi mevzuatında ise birden fazla stopaj türünün tek beyannamede özetlenerek beyan edilmesi anlamında kullanılır. Bu yüzden, içinde çeşitli kesintileri barındıran Muhtasar Beyanname, vergilerin toplu şekilde beyan edilmesini sağlar.

Muhtasar Beyanname, işverenlerin ve vergi sorumlularının ücret, kira, serbest meslek ödemeleri gibi gelirler üzerinden kestikleri stopaj vergilerini beyan ettikleri bir beyannamedir. Gelir Vergisi stopajı, KDV stopajı ve diğer kesintileri içerir. 2020 itibarıyla SGK Aylık Prim ve Hizmet Belgesi ile birleşerek Muhtasar ve Prim Hizmet Beyannamesi adını almıştır.

Stopaj Nedir. Stopajın kelime Anlamı Nedir?

Stopaj, kelime anlamı olarak kesinti demektir. Vergi mevzuatında, ödemeler üzerinden doğrudan kesilen vergi anlamına gelir. Genellikle ücret, kira, serbest meslek kazançları gibi ödemelerden işveren veya ödeme yapan kişi tarafından kesilip devlete ödenen vergi türüdür.

Muhtasar Beyanname hangi vergi türlerini içerir?

Muhtasar Beyanname, stopaj (tevkifat) yoluyla kesilen vergileri içerir. Gelir vergisi stopajı, ücret stopajı, kira stopajı, serbest meslek kazancı stopajı ve çiftçi ödemeleri stopajı gibi vergiler bu kapsamda yer alır. Ayrıca, bazı KDV tevkifatları da beyan edilebilir.

Kimler Muhtasar Beyanname mükellefidir?

Muhtasar Beyanname mükellefleri, vergi kesintisi yapmakla yükümlü olan gerçek ve tüzel kişilerdir. İşçi çalıştıran işverenler, serbest meslek erbapları, kira ödemesi yapanlar ve kamu kurumları bu beyannameyi vermek zorundadır. Ayrıca, ticari, zirai veya mesleki faaliyetlerde bulunan kişiler de mükellef kapsamına girer.

Gelir vergisi mükellefleri muhtasar beyanname vermek zorunda mıdır?

Gelir vergisi mükellefleri, eğer stopaj yoluyla vergi kesintisi yapıyorlarsa Muhtasar Beyanname vermek zorundadır. İşçi çalıştırmayan ve kira, serbest meslek ödemesi gibi stopaja tabi işlemleri olmayan mükellefler bu beyannameyi vermez. Ancak, ücret ödemesi yapan, kira kesintisi yapan veya serbest meslek erbaplarına ödeme yapan gelir vergisi mükellefleri Muhtasar Beyanname vermelidir.

Belirli bir limitin altında ödeme yapanlar Muhtasar Beyanname vermek zorunda mı?

Eğer yapılan ödeme stopaj kesintisine tabi ise, ödeme tutarı ne olursa olsun Muhtasar Beyanname verilmesi zorunludur. Ancak, stopaj kesintisi gerektirmeyen ödemeler için muhtasar beyanname verme zorunluluğu yoktur. Örneğin, asgari ücretli bir işçi çalıştıran işverenler bile stopaj yapmadıkları için beyanname vermek zorunda değildir.

İşçi çalıştırmayan işletmeler Muhtasar Beyanname vermeli mi?

İşçi çalıştırmayan işletmeler, eğer stopaja tabi bir ödeme yapmıyorlarsa Muhtasar Beyanname vermek zorunda değildir. Fakat eğer muhtasar beyanname vermeyeceklerse de bağlı bulundukları vergi dairesine mutlaka MUHTASAR BEYANNAME VERİLMEYECEĞİNE DAİR DİLEKÇE vermelidirler. Bu dilekçeyi dijital vergi dairesi üzerinden vermelidirler.

Ancak, serbest meslek ödemesi, kira ödemesi veya stopaj kesintisi gereken herhangi bir ödeme yaparlarsa, mutlaka beyanname vermeleri gerekir. Yani işçi çalıştırmasalar bile stopaj kesintisi yapıyorlarsa Muhtasar Beyanname beyan etmek zorundadırlar.

Muhtasar Beyanname hangi dönemlerde verilir?

Muhtasar Beyanname aylık veya 3 aylık periyotlarla verilir. Aylık beyanname her ayın 26’sına kadar verilmelidir. Üç aylık beyanname ise çalışan sayısı 10’dan az olan işletmeler için Ocak, Nisan, Temmuz ve Ekim aylarının 26’sına kadar beyan edilir. Ancak, SGK prim bildirimiyle birleşenler için her zaman aylık beyan zorunludur.

Aylık ve 3 aylık muhtasar beyanname farkları nelerdir?

Aylık Muhtasar Beyanname, her ayın 26’sına kadar verilir ve genellikle işçi çalıştıran mükellefler için zorunludur. Üç aylık Muhtasar Beyanname ise çalışan sayısı 10’dan az olan işletmeler için Ocak, Nisan, Temmuz ve Ekim aylarının 26’sına kadar verilebilir. Ancak, SGK prim bildirimiyle birleşen mükellefler her zaman aylık beyanname vermeleri daha faydalı olacaktır.

3 aylık muhtasar beyanname verme şartları nelerdir?

3 aylık Muhtasar Beyanname verebilmek için çalışan sayısının 10 kişiden az olması gerekir. Ayrıca, SGK bildirimi yapmayan ya da işçi çalıştırmayan mükellefler için bu seçenek mümkündür. Ancak, SGK Prim Hizmet Beyannamesi ile birleşen mükellefler aylık beyan vermek zorundadır.

İşçi maaşları için yapılan stopaj kesintisi nasıl beyan edilir?

İşçi maaşları için yapılan stopaj kesintisi, Muhtasar ve Prim Hizmet Beyannamesi aracılığıyla beyan edilir. Beyannamede, çalışanların brüt maaşları, kesilen gelir vergisi stopajı (%15-%40 arası değişebilir) ve damga vergisi ayrı ayrı gösterilir. SGK primleri de aynı beyanname içinde bildirilerek hem vergi hem prim yükümlülükleri tek formda tamamlanmış olur.

2025 yılında asgari ücret alan işçilerden stopaj (muhtasar – gelir vergisi ) kesintisi yapılmamaktadır. Ücret kesintileri muhtasar beyannamede 011 (Asgari ücretlilerden kesilen gelir vergisi) ve 012 (Diğer ücretlilerden kesilen gelir vergisi) kodlarıyla gösterilir.

Serbest meslek erbaplarına yapılan ödemeler nasıl beyan edilir?

Serbest meslek erbaplarına (Mali müşavir, doktor, avukat) yapılan ödemeler, Muhtasar Beyanname ile stopaj kesintisi yapılarak beyan edilir. Stopaj oranı genellikle %20 olup, brüt tutar üzerinden hesaplanır. Beyannamede, serbest meslek makbuzunda yer alan brüt ödeme, stopaj kesintisi ve net ödeme ayrı ayrı gösterilir. Ödenen stopaj, vergi dairesine beyan edilerek ilgili dönemde ödenir.022 kodu ile beyannamede gösterilir.

Kira ödemeleri üzerinden yapılan stopaj kesintisi nasıl hesaplanır ve beyan edilir?

Kira ödemeleri üzerinden, eğer şahıstan kiralanmışsa % 20 stopaj kesintisi uygulanır. Eğer malik şirketse stopaj kesintisi yoktur ve karşı şirket kira faturası keser.

Şahhısların malik olduğu kira ödemeleri üzerinden yapılan stopaj kesintisi mevcut mevzuata göre %20 oranında uygulanır. Örneğin, brüt kira bedeli 10.000 TL ise, 2.000 TL stopaj kesilir ve mal sahibine 8.000 TL net ödeme yapılır. Bu kesinti, Muhtasar Beyanname ile takip eden ayın 26’sına kadar vergi dairesine beyan edilip ödenmelidir.

Kira ödemeleri muhtasar beyannamede 041 Kira Ödemeleri koduyla brüt matrah üzerinden bildirilir.

2025 yılı için güncel stopaj oranları nelerdir?

​2025 yılı itibarıyla stopaj oranlarında önemli güncellemeler yapılmıştır. 1 Şubat 2025 tarihinden itibaren geçerli olan yeni oranlar aşağıdaki gibidir:​

Türk Lirası Mevduat Hesapları:

• Vadesiz ve ihbarlı hesaplar ile 6 aya kadar (6 ay dâhil) vadeli hesaplarda: %15​
• 1 yıla kadar (1 yıl dâhil) vadeli hesaplarda: %12​
• 1 yıldan uzun vadeli hesaplarda: %10

Bu oranlar, 1 Şubat 2025 tarihli ve 32800 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 9487 sayılı Cumhurbaşkanı Kararı ile belirlenmiştir. ​

Yatırım Fonları:

• 01.02.2025 tarihinden itibaren iktisap edilen yatırım fonlarından elde edilen kazançlar için stopaj oranı: %15​
• Hisse senedi yoğun fonlarda: %0 stopaj avantajı devam etmektedir.

Devlet Tahvili ve Hazine Bonoları ile Kira Sertifikaları:

• Bu enstrümanlara uygulanan %0 stopaj oranının süresi 30 Nisan 2025 tarihine kadar uzatılmıştır. ​

Ücret Gelirleri:

• 2025 yılı gelir vergisi tarifesi şu şekildedir:​
  • 0 – 158.000 TL: %15​
  • 158.000,01 – 330.000 TL: %20​
  • 330.000,01 – 1.200.000 TL: %27​
  • 1.200.000,01 – 4.300.000 TL: %35​
  • 4.300.000,01 TL ve üzeri: %40

Bu güncellemeler, yatırım ve tasarruf araçlarından elde edilen gelirlerin vergilendirilmesinde dikkate alınmalıdır.

Muhtasar Beyanname hangi sistem üzerinden verilir?

Muhtasar Beyanname, Gelir İdaresi Başkanlığı (GİB) e-Beyanname sistemi üzerinden verilir. Beyanname, https://ebeyanname.gib.gov.tr/ adresine giriş yapılarak elektronik ortamda doldurulur ve gönderilir. Mükellefler, interaktif vergi dairesi veya mali müşavirleri aracılığıyla beyannameyi verebilirler.

Muhtasar Beyanname formu nasıl doldurulur?

Muhtasar Beyanname formu Gelir İdaresi Başkanlığı (GİB) e-Beyanname sistemi üzerinden doldurulur. Öncelikle mükellef bilgileri girilir, ardından stopaja tabi ödemeler (ücret, kira, serbest meslek ödemeleri vb.) ve kesilen vergiler belirtilir. Beyanname tamamlandıktan sonra taslak kontrol edilir, onaylanarak sistem üzerinden gönderilir.

Vergi Dairesi Başkanlığı tarafından belirlenen muhtasar kodları nelerdir?

Muhtasar Beyanname’de, yapılan ödemelerin türlerine göre belirlenmiş kodlar kullanılır. Bu kodlar, ödemelerin doğru şekilde sınıflandırılmasını ve beyan edilmesini sağlar. İşte bazı temel ödeme türü kodları:

Ücret Ödemeleri:

• 011: Asgari Ücretli (GVK Md. 94/1)
• 012: Diğer Ücretler ile Ücret Sayılan Ödemeler (GVK Md. 94/1)
• 013: Kıdem Tazminatı
• 014: Huzur Hakkı
• 015: İhbar Tazminatı
• 016: Yer altı ve Yer Üstü Maden İşçileri
• 017: 4691 Sayılı Kanun Kapsamı

Serbest Meslek Ödemeleri:

• 021: 18. Madde Kapsamına Giren Ödemeler (GVK Md. 94/2-a)
• 022: Diğer Serbest Meslek Kazancı Ödemeleri (GVK Md. 94/2-b)

Yıllara Yaygın İnşaat ve Onarım İşleri:

• 031: Birden Fazla Takvim Yılına Yaygın İnşaat ve Onarım İşleri Dolayısıyla Yapılan Hakediş Ödemeleri (GVK Md. 94/3)
• 032: Birden Fazla Takvim Yılına Yaygın İnşaat ve Onarım İşleri ile Uğraşan Kurumlara Yapılan Hakediş Ödemeleri (KVK Md. 15/1-a)

Kira Ödemeleri:

• 041: 70. Maddede Yazılı Mal ve Hakların Kiralanması Karşılığı Yapılan Ödemeler (GVK Md. 94/5)
• 042: Kooperatiflere Ait Taşınmazların Kiralanması Karşılığı Yapılan Ödemeler (KVK Md. 15/1-b)

Zirai Mahsuller ve Hizmetler:

• 091: Ticaret Borsalarında Tescil Ettirilerek Satın Alınan Hayvanlar ve Bunların Mahsulleri ile Kara ve Su Avcılığı Mahsulleri İçin Yapılan Ödemeler (GVK Md. 94/11-a-i)
• 092: Ticaret Borsalarında Tescil Ettirilmeksizin Satın Alınan Hayvanlar ve Bunların Mahsulleri ile Kara ve Su Avcılığı Mahsulleri İçin Yapılan Ödemeler (GVK Md. 94/11-a-ii)
• 093: Ticaret Borsalarında Tescil Ettirilerek Satın Alınan Diğer Zirai Mahsuller İçin Yapılan Ödemeler (GVK Md. 94/11-b-i)
• 094: Ticaret Borsalarında Tescil Ettirilmeksizin Satın Alınan Diğer Zirai Mahsuller İçin Yapılan Ödemeler (GVK Md. 94/11-b-ii)

Diğer Ödemeler:

• 141: Telif ve Patent Hakları Satışı Dolayısıyla Dar Mükellefiyete Tabi Olanlara Yapılan Ödemeler (GVK Md. 94/4)

E-Beyanname sistemi üzerinden Muhtasar Beyanname gönderme aşamaları nelerdir?

E-Beyanname sistemi üzerinden Muhtasar Beyanname gönderme aşamaları şunlardır:

1. GİB e-Beyanname sistemine giriş yapın (https://ebeyanname.gib.gov.tr).
2. Muhtasar ve Prim Hizmet Beyannamesi seçeneğini açın.
3. Mükellef bilgilerini ve vergi dönemi bilgilerini girin.
4. Stopaj türüne göre ücret, kira, serbest meslek ödemeleri gibi kesintileri ekleyin.
5. SGK prim ve çalışan bilgilerini doldurun (eğer varsa).
6. Beyannameyi kontrol edin ve onaylayarak gönderin.
7. Oluşan tahakkuk fişine göre vergi ödemesini yapın.

Muhtasar Beyannameyi kendim verebilir miyim?

Muhtasar Beyannameyi yalnızca Serbest Muhasebeci Mali Müşavirler (SMMM) verebilir.

Türkiye’de 3568 Sayılı Kanun gereğince, mükellefler kendi adlarına Muhtasar Beyanname veremezler. Yeminli Mali Müşavirler (YMM) ise tasdik ve denetim yapabilir ancak beyanname gönderme yetkisine sahip değildir. Bu nedenle, Muhtasar Beyanname yalnızca SMMM ruhsatına sahip mali müşavirler tarafından hazırlanıp, e-Beyanname sistemi üzerinden gönderilebilir.

Bununla ilgili olarak Mali Müşavir Nedir? Mali Müşavir Ne İş Yapar? blog yazımızı okuyarak mali müşavirler hakkında daha fazla bilgi alabilirsiniz.

Muhtasar Beyanname zamanında verilmezse ne olur?

Muhtasar Beyanname zamanında verilmezse özel usulsüzlük cezası, gecikme faizi ve vergi ziyaı cezası uygulanabilir.

1. Özel Usulsüzlük Cezası: İlk kez gecikme olursa beyan edilmeyen verginin %10’u oranında ceza kesilir.
2. Gecikme Faizi: Ödenmeyen stopaj vergisi için her ay gecikme faizi hesaplanır.
3. Vergi Ziyaı Cezası: Verginin geç ödenmesi veya eksik beyan edilmesi durumunda vergi kaybına neden olunursa ceza uygulanır.

Gecikme durumunda pişmanlıkla beyanname verilirse cezalar indirilebilir.

Geç verilen Muhtasar Beyanname için 2025 yılı için hangi cezalar uygulanır?

Muhtasar Beyanname’nin yasal süresi içinde verilmemesi durumunda, 2025 yılı için aşağıdaki cezalar uygulanır:

1. Vergi Ziyaı Cezası:

• Vergi kaybına neden olunması durumunda, kayba uğratılan verginin %50’si oranında ceza kesilir.
• Örneğin, 50.000 TL vergi kaybı varsa, 25.000 TL ceza uygulanır.

2. Özel Usulsüzlük Cezası:

• Elektronik ortamda beyanname verme zorunluluğuna uyulmaması halinde, mükellefiyet türüne göre ceza tutarları şu şekildedir:
  • Birinci sınıf tüccarlar ve serbest meslek erbabı için: 28.000 TL
  • İkinci sınıf tüccarlar, defter tutan çiftçiler ve basit usulde kazanç elde edenler için: 14.000 TL
  • Diğer mükellefler için: 7.000 TL
• Bu cezalar, Vergi Usul Kanunu’nun mükerrer 355. maddesi uyarınca uygulanır.

3. Gecikme Faizi:

• Ödenmesi gereken verginin vadesinden itibaren her ay için gecikme faizi hesaplanır.
• Bu faiz oranı, her ay için ayrı ayrı uygulanır ve gecikilen gün sayısına göre hesaplanır.

Örnek:

Eğer bir mükellef, 2025/Nisan dönemine ait Muhtasar Beyanname’yi yasal süresi olan 26 Mayıs 2025 tarihine kadar vermez ve 50.000 TL vergi beyan etmesi gerekiyorsa:

• Vergi Ziyaı Cezası: 50.000 TL x %50 = 25.000 TL
• Özel Usulsüzlük Cezası: Mükellefin sınıfına göre 7.000 TL, 14.000 TL veya 28.000 TL
• Gecikme Faizi: Verginin ödenmesi gereken tarihten itibaren, ödeme yapılana kadar geçen her ay için uygulanır.

Bu nedenle, Muhtasar Beyanname’nin yasal süresi içinde verilmesi, ekstra cezalardan kaçınmak için önemlidir.

Pişmanlıkla beyan edilen muhtasar beyannamede ceza indirimi olur mu?

Evet, pişmanlıkla verilen Muhtasar Beyanname’de ceza indirimi mümkündür. Vergi Usul Kanunu’nun 371. maddesi gereği, mükellef vergi dairesi tarafından tespit edilmeden önce pişmanlık dilekçesiyle beyanname verirse, özel usulsüzlük ve vergi ziyaı cezaları kesilmez. Ancak, gecikme faizi tahsil edilir ve verginin kendiliğinden ödenmesi şarttır.